Η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1921 στην Κένυα και από τότε έχει αναφερθεί στο μεγαλύτερο μέρος της Αφρικής.
Η νόσος εμφανίστηκε για πρώτη φορά εκτός Αφρικής, το 1957 στην Πορτογαλία. Μεταδόθηκε από υπολείμματα τροφίμων αεροσκαφών με τα οποία σιτιζόταν εκτροφή χοιρινών έξω από την Λισσαβόνα. Η πρώτη εστία αντιμετωπίσθηκε επιτυχώς όμως στην συνέχεια επανεμφανίστηκε το 1959 στη Λισσαβόνα και επεκτάθηκε στην Ιβηρική Χερσόνησο όπου χρειάσθηκαν περισσότερα από 30 χρόνια για να εξαλειφθεί.
Εστίες εμφανίστηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες Μάλτα (1978), Ιταλία (1967,1980), Γαλλία (1964,1967,1977), Βέλγιο (1985) και Ολλανδία (1986). Από όλες τις Χώρες το νόσημα εκριζώθηκε, εκτός από την Ιταλία όπου και εξακολουθεί να ενδημεί στη Σαρδηνία.
Μετάδοση
Άμεσα : Η μετάδοση και η διασπορά γίνεται με την στενή επαφή υγιών με ασθενή ζώα, μέσω των εκκρίσεων (ρινικών και οφθαλμικών εκκρίσεων, σάλιου, ούρων, κοπράνων και εκκρίσεων από τη γενετική οδό).
Έμμεσα: α) Η κατανάλωση υποπροϊόντων κρέατος από μολυσμένα ζώα χωρίς προηγούμενη θερμική επεξεργασία, αποτελεί τον πιο συχνό τρόπο εισαγωγής του ιού σε μία εκτροφή. Ο ιός μπορεί να παραμείνει μολυσματικός για 3-6 μήνες σε μη επεξεργασμένα προϊόντα χοίρειου κρέατος. β) Ο κανιβαλισμός νεκρών μολυσμένων χοίρων. γ) Με μηχανικά μέσα όπως ο ρουχισμός του προσωπικού, ο εξοπλισμός, μεταφορικά μέσα τα οποία μπορούν να μεταφέρουν τον ιό σε απόσταση. δ) Ιατρογενώς κατά τη θεραπεία νοσημάτων και τις εκστρατείες εμβολιασμού σε περιοχές που ενδημεί η νόσος. ε) Η διατροφή των χοίρων με υπολείμματα τροφίμων.
Πρόληψη της νόσου
Έγκαιρη ενημέρωση, άμεση διάγνωση και ενεργοποίηση των μηχανισμών είναι το κλειδί για τη γρήγορη αντιμετώπιση και εξάλειψη της νόσου. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια για το συγκεκριμένο νόσημα.
Σε χώρες ελεύθερες του νοσήματος λαμβάνονται μέτρα βιοασφάλειας στις χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις για να αποτραπεί η είσοδος του νοσήματος στην εκτροφή:
- Καθαρισμός και απολύμανση των εγκαταστάσεων σε τακτική βάση.
- Απεντόμωση-Μυοκτονία των εγκαταστάσεων και αποπαρασίτωση ζώων σε τακτική βάση.
- Περιορισμός της εισόδου οχημάτων και άλλων μηχανημάτων στις εγκαταστάσεις, στα εντελώς απαραίτητα. Ιδιαίτερη προσοχή σε οχήματα που έρχονται σε επαφή και με άλλες χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις.
- Καθαρισμός και απολύμανση των οχημάτων που εισέρχονται και εξέρχονται από τις εγκαταστάσεις.
- Περιορισμός των ανθρώπων που εισέρχονται στις εκμεταλλεύσεις και έρχονται σε επαφή με τα ζώα και ιδιαίτερη προσοχή σε όσους έρχονται σε επαφή και με άλλες χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις.
- Καθαρισμός και απολύμανση των υποδημάτων των ανθρώπων που εισέρχονται και εξέρχονται από την εκμετάλλευση.
- Έλεγχος της προέλευσης των ζωοτροφών. Αποφυγή διατροφής των χοίρων με χυλό που μπορεί να περιέχει υπολείμματα χοίρειου κρέατος. Συστήνεται ο βρασμός του χυλού για 30 λεπτά πριν την κατανάλωση από τα ζώα.
- Έλεγχος της προέλευσης των μηχανημάτων και των συσκευών που χρησιμοποιούνται στις εγκαταστάσεις.
- Χώρος απομόνωσης για τα ζώα που νοσούν καθώς και για τα ζώα που εισέρχονται για πρώτη φορά στην εκτροφή πριν την ανάμειξη τους με τα ήδη υπάρχοντα ζώα.
- Προμήθεια ζώων με νόμιμες διαδικασίες: Ενημέρωση των κτηνιατρικών αρχών, ταυτοποίηση των ζώων με ενώτια ή ηλεκτρονικούς βώλους, επίσημα έγγραφα (υγειονομικά πιστοποιητικά).
- Καθημερινός έλεγχος των ζώων.