Δράση 10.1.04: Ενισχύσεις για τη μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα

Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης μέσω του Μέτρου 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα» και συγκεκριμένα της Δράσης 10.1.04 «Μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα» στοχεύει στη μείωση της ρύπανσης του νερού τόσο από νιτρικά ιόντα όσο και από άλλες εν δυνάμει ρυπογόνες εισροές (φωσφορικά ιόντα, φυτοπροστατευτικά προϊόντα)

Οι δικαιούχοι της δράσης υποχρεούνται για 5 έτη να εφαρμόσουν μία ή περισσότερες από τις παρακάτω δεσμεύσεις:

Δέσμευση Α: Αγρανάπαυση

Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν ετησίως να θέτουν σε αγρανάπαυση γεωργική έκταση, η οποία να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης έκτασης στη δέσμευση.

Στην υπό αγρανάπαυση έκταση απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας (π.χ. όργωμα, λίπανση, χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, άρδευση κ.ά.)

Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση όπου η δέσμευση της αγρανάπαυσης πρόκειται να εφαρμοστεί σε ενταγμένα στη δράση αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 8%. Στην περίπτωση αυτή ο δικαιούχος δεσμεύεται να εγκαταστήσει φυτά εδαφοκάλυψης με τη σπορά σταυρανθών ή/και σιτηρών ή/και χειμερινών ψυχανθών. Μετά τη σπορά των φυτών εδαφοκάλυψης απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας.

Το ύψος της ενίσχυσης και οι επιλέξιμες για τη δέσμευση αροτραίες καλλιέργειες αποτυπώνονται στον πίνακα:

Δέσμευση Β: Αμειψισπορά

Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν ετησίως να θέτουν σε αμειψισπορά γεωργική έκταση, η οποία να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης έκτασης στη δέσμευση.

Ως καλλιέργειες αμειψισποράς εγκαθίστανται ξηρικές καλλιέργειες.

Επιλέξιμες για τη δέσμευση είναι οι αροτραίες καλλιέργειες του παρακάτω πίνακα με τα ύψη ενίσχυσης.

Δέσμευση Γ: Χλωρά λίπανση σε δενδρώδεις καλλιέργειες

Η δέσμευση εφαρμόζεται στις δενδρώδεις καλλιέργειες των ευπρόσβλητων από τα νιτρικά γεωργικής προέλευσης περιοχών που καλύπτονται από Πρόγραμμα Δράσης.

Από τα υφιστάμενα Προγράμματα Δράσης των ευπρόσβλητων στα νιτρικά περιοχών, δενδρώδεις καλλιέργειες περιέχονται στα ακόλουθα:

Αργολικό πεδίο: Εσπεριδοειδή, Ελιά, Βερικοκιά

Λεκάνη Πηνειού Ηλείας: Ελιά

Κάμπος Θεσσαλονίκης – Πέλλας – Ημαθίας: Ροδακινιά, Μηλιά, Αχλαδιά

Πεδιάδα Άρτας – Πρέβεζας: Εσπεριδοειδή, Ελιά

Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν:

• να εφαρμόζουν χλωρά λίπανση με φυτά εδαφοκάλυψης στον υποόροφο των δένδρων, σε έκταση που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 20% της ενταγμένης στη δέσμευση γεωργικής έκτασης. Επιλέξιμα ως φυτά χλωράς λίπανσης είναι ετήσια χειμερινά ψυχανθή και μείγματα χειμερινών ψυχανθών με σιτηρά. Τα φυτά εδαφοκάλυψης δεν συγκομίζονται και δεν βόσκονται. Κόβονται κατά την περίοδο της άνθισης και οπωσδήποτε πριν τη σποροποίηση των φυτών και είτε παραμένουν επί του εδάφους είτε ενσωματώνονται σε αυτό. Το ποσοστό 20% της χλωράς λίπανσης μπορεί να αυξηθεί κατά βούληση του δικαιούχου χωρίς αλλαγή στο ποσό ενίσχυσης. Στο τμήμα της έκτασης, στο οποίο εφαρμόζεται χλωρά λίπανση, απαγορεύεται η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων και κοπριάς.
• να πραγματοποιούν εργαστηριακές αναλύσεις στο σύνολο των αγροτεμαχίων της ενταγμένης στη δέσμευση εκμετάλλευσης. Οι εργαστηριακές αναλύσεις περιλαμβάνουν αναλύσεις εδάφους (pH, αλατότητα, οργανική ουσία, νιτρικό άζωτο N-NO3) και φυλλοδιαγνωστική.

Οι δικαιούχοι είναι υποχρεωμένοι να πραγματοποιήσουν τις εργαστηριακές αναλύσεις τρεις φορές στη διάρκεια της πενταετίας, ως ακολούθως:

-1ο έτος εφαρμογής: αναλύσεις εδάφους

-2ο έτος εφαρμογής: αναλύσεις εδάφους και φυλλοδιαγνωστική

-4ο έτος: αναλύσεις εδάφους.

• να διαθέτουν για κάθε έτος εφαρμογής «Σχέδιο Διαχείρισης Εισροών» (ΣΔΕ). Το ετήσιο ΣΔΕ καταρτίζεται, παρακολουθείται και αναθεωρείται (εφόσον απαιτείται) και υπογράφεται από επιβλέποντα γεωπόνο.

Επιλέξιμες για τη δέσμευση είναι οι δεντροκαλλιέργειες που αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα με τα ύψη ενίσχυσης. Στο πλαίσιο της δέσμευσης επιτρέπεται η συγκαλλιέργεια μεταξύ μηλιάς – αχλαδιάς.

Δέσμευση Δ: Ζώνη ανάσχεσης σε αγροτεμάχια που εφάπτονται σε επιφανειακά ύδατα

Στο πλαίσιο αυτής της δέσμευσης οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν να εφαρμόζουν παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης πλάτους τουλάχιστον 5 μέτρων, κατά μέσο όρο, στα ενταγμένα στη δέσμευση αγροτεμάχια που εφάπτονται με επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, υδατορέματα, λίμνες, αρδευτικές διώρυγες, αποστραγγιστικές τάφρους κ.ά).

Στην παρυδάτια ζώνη ανάσχεσης απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας  (π.χ. όργωμα, λίπανση, χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, άρδευση, βόσκηση κ.ά.).

Επιλέξιμες για τη δέσμευση Δ είναι οι αροτραίες καλλιέργειες που αποτυπώνονται στον παρακάτω πίνακα με τα ύψη ενίσχυσης.

Συνδυασμός δεσμεύσεων

Οι δικαιούχοι έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν περισσότερες των μία δεσμεύσεων της παρούσας, σε
διαφορετικά αγροτεμάχια της εκμετάλλευσής τους.

Επιτρεπόμενοι συνδυασμοί δεσμεύσεων ανά δικαιούχο:

• Α-Γ
• Β-Γ
• Β-Δ

Περιοχές παρέμβασης

Η δράση 10.1.04 εφαρμόζεται στις παρακάτω περιοχές, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ευπρόσβλητες από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης:

• Δυτική, Ανατολική Θεσσαλία και Αλμυρός Μαγνησίας Καλλικρατικοί Δήμοι: Αγιάς, Αλμυρού, Βόλου, Δομοκού, Ελασσόνας, Καλαμπάκας, Καρδίτσας, Κιλελέρ, Λαρισαίων, Μακρακώμης, Μουζακίου, Παλαμά, Πύλης, Ρήγα Φερραίου, Σοφάδων, Τεμπών, Τρικκαίων, Τυρνάβου, Φαρκαδόνας, Φαρσάλων
• Κωπαϊδικό πεδίο Καλλικρατικοί Δήμοι: Αλιάρτου, Αμφίκλειας – Ελάτειας, Δελφών, Διστόμου – Αράχοβας – Αντίκυρας, Θηβαίων, Λεβαδέων, Λοκρών, Ορχομενού, Τανάγρας
• Αργολικό πεδίο Καλλικρατικοί Δήμοι: Άργους – Μυκηνών, Ναυπλιέων
• Λεκάνη Πηνειού Ηλείας Καλλικρατικοί Δήμοι: Ήλιδας, Ανδραβίδας – Κυλλήνης, Αρχαίας Ολυμπίας, Δυτικής Αχαΐας, Πηνειού
• Κάμπος Θεσσαλονίκης – Πέλλας – Ημαθίας Καλλικρατικοί Δήμοι: Έδεσσας, Αλεξάνδρειας, Αλμωπίας, Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Βέροιας, Βόλβης, Δέλτα, Θέρμης, Θερμαϊκού, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Κιλκίς, Κορδελιού – Ευόσμου, Λαγκαδά, Νάουσας, Συκεών, Πέλλας, Παιονίας, Παύλου Μελά, Πυλαίας – Χορτιάτη, Σκύδρας, Χαλκηδόνος, Ωραιοκάστρου,
• Λεκάνη Στρυμόνα Καλλικρατικοί Δήμοι:Αμφίπολης, Βισαλτίας, Εμμανουήλ Παππά, Ηρακλείας,
  Νέας Ζίχνης, Σερρών, Σιντικής
• Πεδιάδα Άρτας – Πρέβεζας Καλλικρατικοί Δήμοι:Αρταίων, Γεωργίου Καραϊσκάκη, Ζηρού, Κεντρικών Τζουμέρκων, Νικολάου Σκουφά, Πάργας, Πρέβεζας
• Λεκάνη ποταμού Ασωπού Βοιωτίας Καλλικρατικοί Δήμοι:Αλιάρτου, Αχαρνών, Διστόμου – Αράχοβας – Αντίκυρας, Θηβαίων, Λεβαδέων, Μάνδρας – Ειδυλλίας, Τανάγρας, Φυλής, Ωρωπού
• Νότιο τμήμα ποταμού Έβρου Καλλικρατικοί Δήμοι:Αλεξανδρούπολης
• Ανατολικά και Δυτικά της λίμνης Βιστωνίδας Καλλικρατικοί Δήμοι:Αβδήρων, Αρριανών, Ιάσμου, Κομοτηνής, Μαρωνείας – Σαπών, Ξάνθης, Τοπείρου
• Λεκάνη απορροής ποταμού Αγγίτη Καλλικρατικοί Δήμοι:Αμφίπολης, Δοξάτου, Δράμας, Καβάλας, Νέας Ζίχνης,Παγγαίου, Παρανεστίου, Προσοτσάνης
• Βόρεια Κορινθία Καλλικρατικοί Δήμοι:Βέλου – Βόχας, Κορινθίων, Λουτρακίου – Αγ.
  Θεοδώρων, Νεμέας, Σικυωνίων
• Οροπέδιο Τρίπολης Καλλικρατικοί Δήμοι:Βόρειας Κυνουρίας, Τρίπολης
• Φιλιατρά – Κυπαρισσία Καλλικρατικοί Δήμοι:Τριφυλίας
• Λεκάνη απορροής ποταμού Λαρισσού Αχαΐας Καλλικρατικοί Δήμοι:Δυτικής Αχαϊας
• Λεωνίδιο Αρκαδίας Καλλικρατικοί Δήμοι:Νότιας Κυνουρίας
• Μαραθώνας Αττικής Καλλικρατικοί Δήμοι:Μαραθώνος
• Μεσογαία Αττικής Καλλικρατικοί Δήμοι:Βύρωνος, Ηλιούπολης, Κρωπίας, Μαρκοπούλου Μεσογαίας, Παιανίας, Παλλήνης, Ραφήνας – Πικερμίου, Σαρωνικού, Σπάτων – Αρτέμιδος, Λαυρεωτικής
• Βόρειο τμήμα ποταμού Έβρου Καλλικρατικοί Δήμοι:Διδυμοτείχου, Ορεστιάδας
• Σπερχειός Φθιώτιδας Καλλικρατικοί Δήμοι:Λαμιέων, Μακρακώμης, Μώλου – Αγ. Κωνσταντίνου, Στυλίδας
• Παμισός Μεσσηνίας Καλλικρατικοί Δήμοι:Καλαμάτας, Μεσσήνης
• Τροιζηνία Καλλικρατικοί Δήμοι:Τροιζηνίας
• Άστρος – Άγιος Ανδρέας Αρκαδίας Καλλικρατικοί Δήμοι:Βόρειας Κυνουρίας
• Μέγαρα – Αλεποχώριο Αττικής Καλλικρατικοί Δήμοι:Μάνδρας – Ειδυλλίας, Μεγαρέων
• Αταλάντη Φθιώτιδας Καλλικρατικοί Δήμοι:Λοκρών
• Πτολεμαΐδα Κοζάνης Καλλικρατικοί Δήμοι:Αμυνταίου, Εορδαίας, Κοζάνης
• Επανομή Μουδανιών Χαλκιδικής Καλλικρατικοί Δήμοι:Νέας Προποντίδας, Πολυγύρου
• Υπολεκάνη Γεροποτάμου Μεσσαράς Κρήτης Καλλικρατικοί Δήμοι:Γόρτυνας, Φαιστού
• Αρτάκη Ευβοίας Καλλικρατικοί Δήμοι:Διρφύων – Μεσσαπίων, Χαλκιδέων

καθώς και στις ακόλουθες 7 περιοχές σημαντικών υγροτόπων:

• Εθνικός Δρυμός Πρεσπών Καλλικρατικοί Δήμοι:Πρεσπών
• Υγρότοποι Αμβρακικού Καλλικρατικοί Δήμοι:Άκτιου – Βόνιτσας, Αμφιλοχίας, Νικολάου Σκουφά
• Εθνικό πάρκο λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων Καλλικρατικοί Δήμοι:Βορείων Τζουμέρκων, Δωδώνης, Ζίτσας, Ιωαννιτών
• Εθνικό πάρκο λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου -Αιτωλικού Καλλικρατικοί Δήμοι:Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου, Ναυπακτίας, Ξηρομέρου
• Λίμνες Τριχωνίδα – Λυσιμαχία – Λίμνη Οζερός Καλλικρατικοί Δήμοι:Αγρινίου, Ξηρομέρου
• Δέλτα Νέστου Καλλικρατικοί Δήμοι:Καβάλας, Νέστου, Τοπείρου
• Λίμνες Δ. Μακεδονίας: Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Πετρών και Ζάζαρη Καλλικρατικοί Δήμοι:Αμυνταίου

Κριτήρια επιλεξιμότητας

Επιλέξιμα για ένταξη είναι τα αγροτεμάχια, τα οποία:

• στην πλέον πρόσφατη ΕΑΕ του ενδιαφερόμενου είναι δηλωμένα ως αρδευόμενα, ενώ επιπλέον για τη δέσμευση Γ πρέπει να είναι δηλωμένα στην πλέον πρόσφατη ΕΑΕ του ενδιαφερόμενου και με επιλέξιμη για τη δέσμευση δενδρώδη καλλιέργεια.
• βρίσκονται εντός της περιοχής παρέμβασης
• για την ομάδα καλλιέργειας «Ελιά» η ελάχιστη πυκνότητα των υπό ένταξη ελαιοτεμαχίων είναι 80 ελαιόδεντρα ανά εκτάριο (Ha), προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι πρόκειται για συστηματικό ελαιώνα.