του Θωμά Σιούτη, Επιστημονικός Συνεργάτης και Εκπαιδευτής της Ελληνικής Γεωργίας
Η ύφεση που πλήττει την οικονομία της Ελλάδας εδώ και αρκετά χρόνια έχει σαν επακόλουθο την τεράστια αύξηση της ανεργίας που σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής στο τέλος του 2012 έφτασε σε ποσοστό το 26%. Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον πολλοί συμπολίτες μας έχουν χάσει την εργασία τους, έχουν δει το εισόδημά τους να μειώνεται δραματικά μα πάνω από όλα δεν μπορούν να δουν φως στο τούνελ, μια προοπτική για βελτίωση των οικονομικών και του μέλλοντός τους. Η κατάσταση σε όλους σχεδόν τους κλάδους της αστικής οικονομίας όπως οι υπηρεσίες, το εμπόριο, και η οικοδομή που για δεκαετίας μεταπολεμικά απασχολούσαν το μεγαλύτερο μέρος του αστικού πληθυσμού της χώρας, φαίνεται πως όχι απλά είναι απογοητευτική, αλλά και χωρίς σημάδια μεταστροφής και ανάκαμψης.
Όμως οι άνθρωποί έχουν ανάγκη να ζήσουν αξιοπρεπώς, να κερδίζουν από την εργασία τους ένα ικανοποιητικό εισόδημα, να προσφέρουν τα απαραίτητα στις οικογένειές τους, να στηριχθούν από κάπου. Σε αυτή τη δύσκολη περίοδο για την οικονομία και τους πολίτες αυτής της χώρας παρουσιάζεται ως λύση για τα οικονομικά και επαγγελματικά αδιέξοδα των κατοίκων των αστικών κέντρων η επιστροφή στην ύπαιθρο και η ενασχόληση με το αγροτικό επάγγελμα. «Στροφή στην παραγωγή» είναι το σύνθημα. Πρέπει να παράγουμε και μετά να καταναλώνουμε και όχι να καταναλώνουμε με δανεικά.
Η αγροτική παραγωγή είναι η πιο προφανής, η πιο εύκολη παραγωγή για μια χώρα που πρέπει να «μηδενίσει» και να αρχίσει από την αρχή, για μια χώρα που έχει αποβιομηχανοποιηθεί από καιρό, αλλά πρέπει να βρει κάτι να παράγει και να το παράγει ανταγωνιστικά.
- Πράγματι η Ελλάδα λόγω κλίματος, μορφολογίας και ποικιλομορφίας εδάφους διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παραγωγή πολλών αγροτικών προϊόντων.
- Πράγματι η αγροτική παραγωγή μπορεί να συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας και στην απασχόληση ενός σημαντικού μέρους του οικονομικά ενεργά πληθυσμού.
Να γίνω αγρότης;
Στο εξατομικευμένο όμως ερώτημα κάποιου επι μακρόν ανέργου «Μήπως τελικά να γίνω αγρότης;», η απάντηση είναι εξαρτάται! Ναι με προϋποθέσεις.
Η ενασχόληση με το αγροτικό επάγγελμα κάποιου που δεν το έχει ασκήσει ποτέ και δεν έχει την ανάλογη εμπειρία δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.
Φανταστείτε ξαφνικά στα 40 σας χρόνια και ενώ σε όλη την προηγούμενη επαγγελματική σας ζωή εργαζόσασταν ως υπάλληλος γραφείου ή πωλητής να βρεθείτε από τη μια μέρα στην άλλη να σκαλίζεται μποστάνια, να οδηγείται τρακτέρ, να μαζεύετε φρούτα ή να αρμέγεται πρόβατα. Η αλλαγή είναι τεράστια και η μετάβαση από τον ένα τρόπο ζωής στο άλλο, πολύ δύσκολη.
Συνήθως κάποιος για να πάρει μια τέτοια απόφαση διαθέτει ένα η περισσότερα από τα παρακάτω στοιχεία που πράγματι βοηθάνε σημαντικά:
- Ιδιόκτητη οικογενειακή καλλιεργήσιμη έκταση.
- Οικογενειακή παράδοση στον αγροτικό χώρο.
- Καταγωγή από αγροτική περιοχή.
- Εμπειρία ή προσλαμβάνουσες από αγροτικές εργασίες.
- Αγάπη για τη φύση και τη ζωή στην ύπαιθρο.
Όσα περισσότερα από τα παραπάνω στοιχεία διαθέτει κάποιος τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να πετύχει στον αγροτικό χώρο και το επάγγελμα του γεωργού η κτηνοτρόφου.
Ο καταλυτικός ρόλος της εκπαίδευσης
Όμως πέρα από αυτά τα στοιχεία κρίσιμο ρόλο παίζει και η εκπαίδευση. Για να ασκήσει κάποιος όσο πιο επιτυχημένα και όσο πιο γρήγορα γίνεται το νέο του επάγγελμα θα πρέπει να εκπαιδευτεί πάνω σε αυτό. Να εκπαιδευτεί από επιστήμονες και επαγγελματίες του χώρου που σε σύντομο σχετικά διάστημα θα του προσφέρουν γνώσεις που ίσως δεν θα έπαιρνε με την εμπειρία ετών. Βέβαια όσο λιγότερη εμπειρία και προσλαμβάνουσες από την αγροτική ζωή έχει κάποιος τόσο πιο σημαντικός ο ρόλος της εκπαίδευσης για το ξεκίνημά του.
Τελικά πιστεύω πως αυτός που έχει μηδενική πρακτική εμπειρία και ξεκινάει όμως δυναμικά με εκπαίδευση και όρεξη για μάθηση, για σωστό ξεκίνημα, έχει περισσότερες πιθανότητες να πετύχει από κάποιον που βασίζει την επαγγελματική του πορεία στον αγροτικό χώρο αποκλειστικά στην πρακτική του εμπειρία, την οποία δεν φροντίζει να εμπλουτίζει με επιστημονική γνώση και νέες τεχνικές. Πολλές φορές το να επαφιόμαστε αποκλειστικά στην εμπειρία, μας δημιουργεί την ψευδαίσθηση της σιγουριάς και της απόλυτης γνώσης για ένα θέμα. Όμως η γνώση του ανθρώπου σε κάθε τομέα συνεχώς εξελίσσεται, νέες τεχνολογίες, νέες πιο αποτελεσματικές πρακτικές, νέες ιδέες κάνουν συνεχώς την εμφάνισή τους.
Ο νέος λοιπόν επαγγελματίας του αγροτικού χώρου εφόσον επιλέξει να ξεκινήσει σωστά, να βασίσει την νέα επαγγελματική του προοπτική στην εκπαίδευση και τη γνώση όχι μόνο μπορεί να καλύψει τις όποιες ελλείψεις του σε εμπειρία και προσλαμβάνουσες στον αγροτικό χώρο, αλλά μπορεί να πετύχει πολλά περισσότερα από ότι οι έχοντες πολυετή εμπειρία που όμως νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα και αρνούνται την αξία της κατάρτισης και της εκπαίδευσης.
Στο ερώτημα: «μπορεί να πετύχει κάποιος ως νέος γεωργός όταν η ως τώρα επαφή του με τον αγροτικό χώρο ήταν μηδαμινή»;
Η απάντηση είναι ναι, αρκεί να έχει όρεξη για μάθηση, ικανότητα και διάθεση για κοπιαστική δουλειά και πάνω από όλα κίνητρο και ισχυρή θέληση.