Τα πολλαπλά οφέλη των οσπρίων

Ο Ρωμαίος μελετητής Varro, το 37 π.Χ. συμβούλευε τους παραγωγούς να φυτευτούν όσπρια σε φτωχά εδάφη επειδή δεν απαιτούν πολλά θρεπτικά συστατικά για να αναπτυχθούν.

Χιλιάδες χρόνια πριν, όταν οι συλλέκτες και οι κυνηγοί μετατράπηκαν σε αγρότες, τα όσπρια, όπως οι φακές, τα ρεβίθια, τα μπιζέλια, τα φασόλια, η σόγια, τα λούπινα κ.α. ήταν από τα φυτά εκείνα που καλλιεργήθηκαν στις πρώτες αγροτικές κοινότητες και συνεχίζουν να τρέφουν την ανθρωπότητα έως και σήμερα.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ ανακήρυξε την 10η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Οσπρίων, με στόχο την ευαισθητοποίηση παραγωγών και καταναλωτών σχετικά με τα πολλαπλά οφέλη των οσπρίων.

Η συμβολή τους στην εξάλειψη της πείνας, στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας, στη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας και στην προστασία των γεωργικών εδαφών, παραμένει διαχρονική και καθοριστική.

Τα όσπρια, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, αποτελούν εξαιρετική πηγή φυτικών πρωτεϊνών. Χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Η κατανάλωση οσπρίων αποτελεί μέρος μιας υγιεινής διατροφής η οποία συμβάλει στην αντιμετώπιση φαινομένων υποσιτισμού σε αναπτυσσόμενα κράτη, αλλά ταυτόχρονα και της παχυσαρκίας, ασθένειας, πλέον, των ανεπτυγμένων χωρών.

Μέση ημερήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση οσπρίων ανά χώρα, 2011-13 (σε γραμμάρια)

Επιπλέον , καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η καλλιέργεια των οσπρίων στη θωράκιση της “υγείας” των γεωργικών εδαφών μέσω του εμπλουτισμού τους με άζωτο βελτιώνοντας τη γονιμότητά τους και ταυτόχρονα περιορίζοντας το κόστος παραγωγής λόγω της μείωσης των λιπασμάτων.

Σύμφωνα με έκθεση του FAO, η παραγωγή οσπρίων σε πολλές χώρες παγκοσμίως έχει σημειώσει σημαντική αύξηση, όπως πχ στην Ινδία (23%), στον Καναδά (38%), στην Αυστραλία (55%), στην Αργεντινή (62%), στη Βραζιλία (142%) και στις ΗΠΑ (136%) (GPC, 2017).

Ε.Ε.: Στην πρώτη θέση η Γαλλία

Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η συνολική παραγωγή οσπρίων στην ΕΕ το 2018 ήταν 4,1 εκατ. τόνοι με τις καλλιέργειες οσπρίων να καταλαμβάνουν συνολική έκταση 2,2 εκατ. εκταρίων.

Τα ευρωπαϊκά κράτη με τη μεγαλύτερη παραγωγή ήταν η Γαλλία (840 χιλιάδες τόνοι), η Ισπανία (690 χιλιάδες τόνοι), η Πολωνία (460 χιλιάδες τόνοι), η Γερμανία (400 χιλιάδες τόνοι) και η Λιθουανία (380 χιλιάδες τόνοι). Αυτές οι πέντε χώρες αντιπροσώπευαν το 67% της συνολικής παραγωγής της ΕΕ το 2018.