Ελληνική Γεωργία Ενημέρωση|Εκπαίδευση|Συμβουλευτική
Πρόκειται για το πλέον διαδεδομένο εχθρό που πλήττει τα ελαιόδεντρα στην περιοχή της Μεσογείου.
Ο δάκος της ελιάς εμφανίζει πολλές γενιές τον χρόνο (συνήθως από 2 έως 4, ενδέχεται όμως να φτάσει και τις 6 ανάλογα με την επικρατούσα θερμοκρασία και την ύπαρξη διαθέσιμων καρπών).
Το θηλυκό μπορεί να αφήσει μέχρι και 20 αυγά/μέρα πάνω στους καρπούς, που σημαίνει ότι παράγει εκατοντάδες αυγά, κατά τη διάρκεια της ζωής του. Η ύπαρξη των αυγών πάνω στους καρπούς αυτομάτως προκαλεί ζημία.
Οι νύμφες τρέφονται στο μεσοκάρπιο των φρούτων καταστρέφοντάς το, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του καρπού. Επίσης, ενδέχεται να προκληθεί πρόωρη μάρανση ή πτώση των καρπών με αποτέλεσμα τη μειωμένη ποιότητα στο παραγόμενο ελαιόλαδο ή την ολική απώλεια των κατεστραμμένων καρπών που προορίζονται για επιτραπέζια κατανάλωση.
Τα ήπια καλοκαίρια με θερμοκρασίες <36ºC και οι ήπιοι χειμώνες επιτρέπουν μεγαλύτερο ποσοστό επιβίωσης και δραστηριότητας των νυμφών.
Η προσβολή των δέντρων από το συγκεκριμένο έντομο μπορεί να είναι τόσο επιζήμια που να προκαλέσει καθολική (100%) πτώση των καρπών τις χρονιές με χαμηλή σοδειά.
Καλλιεργητικά μέτρα και αντιμετώπιση
Τα μη οργωμένα εδάφη ευνοούν την επιβίωση των νυμφών κατά τους χειμερινούς μήνες οπότε το όργωμα μετά τη συγκομιδή και ο καθαρισμός των ελαιώνων από τους καρπούς που έχουν πέσει, θα βοηθήσει στη μείωση του πληθυσμού του εντόμου.
Επίσης, η καθυστερημένη συγκομιδή ευνοεί την εκκόλαψη κατά την περίοδο του φθινοπώρου, γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση του πληθυσμού του δάκου της ελιάς την επόμενη χρονιά.
Οι ελαιοπαραγωγοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι προστατευτικές καλλιέργειες ή συγκεκριμένα είδη φυτών (π.χ. Dittrichia viscosa, Capparis spinosa), καθώς και φράχτες από θάμνους ευνοούν την εδραίωση των ωφέλιμων εντόμων.
Όσον αφορά την αζωτούχο λίπανση, η υπερβολική χρήση προκαλεί πυκνότερο φύλλωμα το οποίο με τη σειρά του δημιουργεί ευνοϊκό μικροκλίμα για τον δάκο όπως και η άρδευση ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Συνιστάται η εφαρμογή στάγδην άρδευσης ή δημιουργία υπόγειων αρδευτικών συστημάτων.
Για την αντιμετώπιση του δάκου προτείνεται η χρήση ανθεκτικών ποικιλιών, η μαζική τοποθέτηση παγίδων με τη χρήση ελκυστικών ουσιών (δόλωμα με τροφή ή φερομόνες) σε συνδυασμό με χρήση εντομοκτόνων μόνο εάν διαπιστωθεί σημαντικό πρόβλημα προσβολής.
Η μαζική απελευθέρωση παρασιτοειδών εκτροφής (ωφέλιμων εντόμων) συντελεί στην προστασία των ελαιόδεντρων ενώ η αποτελεσματική και έγκαιρη χρήση της δραστικής ουσίας spinosad (χρήση spintorfly το οποίο ψεκάζεται σε συγκεκριμένο τμήμα των δέντρων) έχει χαμηλότερο αντίκτυπο στη μη στοχευόμενη πανίδα.
Πληροφορίες από την έκθεση «Εχθροί και ασθένειες της ελιάς» της Ομάδας Εστίασης της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για τη Γεωργία
