Δηλητηρίαση από φυτοφάρμακα – Πρώτες Βοήθειες και Κανόνες Ασφάλειας

Τα φυτοφάρμακα είναι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση των εχθρών των φυτών.

Διακρίνονται σε:

Ζιζανιοκτόνα που καταστρέφουν τα αγριόχορτα που αναπτύσσονται στις καλλιέργειες.

Παρασιτοκτόνα που καταστρέφουν τα ζωικά ή φυτικά παράσιτα που ζουν στα φυτά.

Εντομοκτόνα που σκοτώνουν τα έντομα, που καταστρέφουν μέρη των φυτών.

Τα εντομοκτόνα είναι τα πιο τοξικά για τον άνθρωπο και τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα. Σε αυτά ανήκουν:

• οι οργανοφωσφορικές και
• οι καρβαμιδικές ενώσεις,

οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως λόγω της ταχείας διάσπασής τους στο περιβάλλον.

Οι ουσίες που προκαλούν τη δηλητηρίαση μπορούν να μπουν στον οργανισμό:

• με την αναπνοή
• την κατάποση, αλλά κυρίως
• από το δέρμα.

Αν και διαφέρουν δομικά τα οργανοφωσφορικά από τα καρβαμιδικά προκαλούν παρόμοιες κλινικές εκδηλώσεις και η δηλητηρίαση από αυτά χρειάζεται παρόμοια θεραπεία. Οι ίδιοι αυτοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται ως εντομοκτόνα έχουν και ιατρικές εφαρμογές, λόγω της αναστρέψιμης νευρομυικής αναστολής που προκαλούν και εφαρμόζονται για τη θεραπεία του γλαυκώματος, της βαρειάς μυασθένειας και της νόσου Alzheimer.

Υπολογίζεται ότι 3.000.000 άνθρωποι εκτίθεται σε αυτές τις ουσίες κάθε χρόνο και είναι υπεύθυνες για πάνω από 300.000 θανάτους παγκοσμίως.

Τοξικότητα προκαλείται σε τυχαία ή εκ προθέσεως λήψη αυτών ή έκθεση σε γεωργικά φυτοφάρμακα. Άλλες αιτίες τοξικότητας είναι η βρώση μολυσμένων φρούτων, λαδιού κλπ και η ένδυση με μολυσμένα από τις ουσίες αυτές ρούχα.

Στη χώρα μας

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων 50 παιδιά και περισσότεροι από 120 ενήλικες δηλητηριάζονται κάθε χρόνο στη χώρα μας, ερχόμενοι κατά λάθος σε επαφή με φυτοφάρμακα. Οι άνθρωποι αυτοί είτε κατανάλωσαν τρόφιμα που προσφάτως είχαν ψεκαστεί με τα χημικά, είτε βρέθηκαν σε αποθηκευτικούς χώρους που τα περιέχουν και τα εισπνέουν. Πολλοί ηλικιωμένοι και νήπια, εξάλλου, τα πίνουν, μη γνωρίζοντας τι είναι.

Οι περισσότεροι ασθενείς (πάνω από έξι στους δέκα) είναι άντρες, ενώ στις μισές περιπτώσεις τα θύματα των δηλητηριάσεων έχουν εισπνεύσει τα φυτοφάρμακα και σε μία στις τρείς τα έχουν καταπιεί.

Η τήρηση των κανόνων ασφάλειας και η εκπαίδευση των αγροτών στην ασφαλή χρήση των φυτοφαρμάκων είναι επιτακτική.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Χρήση κατάλληλων ψεκαστικών μηχανημάτων και εργαλείων.

Ο ψεκασμός πάντα κατάλληλες ώρες με τη φορά του ανέμου και την κατάλληλη χρονική περίοδο.

Ο αριθμός των ψεκασμών να είναι ο απολύτως αναγκαίος και κατάλληλος.

Τα ψεκαστικά βυτία να γεμίζονται μόνο σε ειδικές εγκαταστάσεις.

Ο χρήστης πρέπει να παίρνει τα κατάλληλα μέτρα (ειδική αδιάβροχη στολή, γάντια, μάσκα και μπότες). ΔΕΝ πρέπει να τρώει, να πίνει ή να καπνίζει τόσο όταν ασχολείται με την προετοιμασία όσο και κατά τη διάρκεια του ψεκασμού.

Τα κουτιά όπως και τα υπολείμματα των φυτοφαρμάκων ΔΕΝ πρέπει να πετιούνται σε τυχαία μέρη.

Μετά τη χρήση ο ρουχισμός πρέπει να καθαριστεί και ο χρήστης να κάνει μπάνιο.

Τα φάρμακα πρέπει να τοποθετούνται σε ειδικό χώρο μεταφοράς.

Ιδιαίτερη προσοχή σε ελαττωματικές συσκευασίες.

Τα φυτοφάρμακα ΔΕΝ πρέπει να έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα ή με άλλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης.

Η αποθήκευσή τους πρέπει να γίνεται σε ιδιαίτερο απομονωμένο και καλά αεριζόμενο χώρο που κλειδώνει.

Πρέπει να απαγορεύεται η πρόσβαση στο χώρο αυτό στα παιδιά ή σε μη γνωρίζοντες.

Μετά την αποθήκευσή τους ο χρήστης θα πρέπει να πλένει πολύ καλά τα χέρια του.

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

Αν η δηλητηρίαση οφείλεται σε εισπνοή τοξικών ουσιών, μπαίνεις στο χώρο μόνο αν είναι ασφαλής (μάσκα) και απομακρύνεις άμεσα τον ασθενή.

Έλεγξε αν ο ασθενής έχει αναπνοή και κυκλοφορία (σφυγμό).

Κάλεσε ασθενοφόρο και το κέντρο δηλητηριάσεων για οδηγίες.

Αφαίρεσε άμεσα τα ρούχα και τα παπούτσια του ασθενούς και πλύνε τον με άφθονο τρεχούμενο νερό, γιατί τα φυτοφάρμακα συνήθως απορροφώνται από το δέρμα. Τα ρούχα – παπούτσια πρέπει να πεταχτούν.

Αν ο ασθενής μπορεί να μιλήσει, πάρε άμεσα πληροφορίες για το είδος του φυτοφάρμακου και την ποσότητα που χρησιμοποιήθηκε. Αν δε μιλάει ψάξε το χώρο. Η γνώση του είδους που προκάλεσε τη δηλητηρίαση είναι πολύτιμη.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΗΣ

ναυτία, διάρροια, σιελόρροια

κεφαλαλγία, ζάλη, ίλιγγος

θόλωση όρασης

γενική αδυναμία, τραύλισμα

διανοητική σύγχυση

αναπνευστική δυσχέρεια

σπασμοί

ακράτεια,

κώμα και θάνατος