Η Ισπανία είναι η πρώτη χώρα σε παραγωγή ελαιολάδου με περίπου 1,3 εκατ. τόνους για τη χρονιά 2016-2017 (μειούμενη κατά 8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ξεπερνώντας ωστόσο κατά 11% τον μέσο όρο της τετραετίας), παράγοντας περισσότερο από το 60% του ελαιολάδου παγκοσμίως.
Πρωταγωνιστής στη παραγωγή ελαιολάδου είναι η αυτόνομη κοινότητα της Ανδαλουσίας με το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό του 80% επί του συνόλου. Στην Ανδαλουσία λειτουργούν σήμερα 846 ελαιοτριβεία από τα 1.816 που υπάρχουν συνολικά στην Ισπανία, δηλαδή το 47%.
Η Ισπανία διαθέτει 1.769 εργοστάσια συσκευασίας ελαιολάδου, νούμερο που αυξάνεται με σταθερό ρυθμό τα τελευταία χρόνια. Τέλος διαθέτει 26 εργοστασιακές μονάδες ραφιναρίσματος.
Τα ισπανικά ελαιοτριβεία
Το μεγαλύτερο μέρος των ελαιοτριβείων, περίπου το 56% του συνόλου, λειτουργούν σε μορφή συνεταιρισμών και παράγουν το 70% της συνολικά παραγόμενης ποσότητας. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και βιομηχανικά ελαιοτριβεία. Η διαφορά έγκειται στο ότι ενώ τα πρώτα αναλαμβάνουν την επεξεργασία των καρπών των μελών-παραγωγών του συνεταιρισμού, τα δεύτερα λειτουργούν βάσει συμβολαίου με τον πελάτη-παραγωγό.
Αν και ορισμένα ελαιοτριβεία διαθέτουν δικές τους γραμμές συσκευασίας, αποφεύγοντας τους μεσάζοντες, τα περισσότερα δεν έχουν, ακολουθώντας τις εξής μεθόδους για τη διάθεση του προϊόντος τους: είτε επιλέγουν την αυτοκατανάλωση (στη περίπτωση του παρθένου και του εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου), είτε επιλέγουν να πουλήσουν το προϊόν χύμα σε συσκευαστήρια ή εργαστήρια ραφιναρίσματος ελαιολάδου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 90% των εμπορικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο χώρο του ελαιολάδου, συνδέονται με κάποιο ελαιοτριβείο. Μερικές από τις πιο σημαντικές εταιρείες στην ισπανική αγορά ελαιολάδου είναι οι: Aceites del Sur-Coosur S.A. (ACESUR), Sovena España S.A., Migasa Aceites S.L., Deoleo S.A. Πρόκειται για κάθετα ολοκληρωμένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσμα των παραγωγικών διαδικασιών.
Στατιστικά ΣτοιχείαΕισαγωγές 2016-2017: Πτώση 18% σε σχέση με το 2015-2016 και 21% σε σχέση με τα τελευταία τέσσερα έτη.
Εξαγωγές 2016-2017: Αύξηση 9% σε σχέση με το 2015-2016 και 11% σε σχέση με την τετραετία.
Ισπανικό ελαιόλαδο εξάγεται κυριώς στις χώρες: Ιταλία, Γαλλία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο.
Τιμές
Οι τιμές του ελαιολάδου κινήθηκαν ανοδικά το 2016/2017 σε σχέση τόσο με το προηγούμενο έτος όσο και με το μέσο όρο της τελευταίας τετραετίας. Η ανοδική τάση επηρέασε, όπως είναι φυσικό, όλες τις κατηγορίες ελαιολάδου. Στον πίνακα που ακολουθεί, εμφανίζονται συγκριτικά οι τιμές όλων των κατηγοριών ελαιολάδου ανά 100 κιλά:
Προβλέψεις για το έτος 2017
Τους τελευταίους 24 μήνες οι ισπανικοί ελαιώνες υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της ξηρασίας, ειδικά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο, οι οποίοι ήταν κρίσιμοι για την σωστή ανάπτυξη του καρπού και ιδιαίτερα σημαντικοί για την επόμενη εσοδεία.
Οι προσδοκίες για την ισπανική παραγωγή επομένως μειώνονται και κυμαίνονται μεταξύ 950.000 και 1.150.000 τόνους λαδιού. Ιδιαίτερα επηρεάστηκε η Ανδαλουσία, η κύρια ελαιοπαραγωγός περιοχή που συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα ποσοστά στην Ισπανία. Αντίθετα, σε ορισμένες περιοχές, όπως η Σεβίλλη, η Μάλαγα και η Αλμερία, το πλήγμα θα είναι μικρότερο και η συγκομιδή θα καταφέρει, αν όχι να αυξηθεί, τουλάχιστον να διατηρηθεί στα περσινά επίπεδα.
Δεδομένων των στοιχείων για τους μήνες του καλοκαιριού και σύμφωνα με τις προσδοκίες για τις γειτονικές χώρες οι μέσες τιμές του λαδιού για τη παρούσα περίοδο, όσο περιμένουμε την επόμενη συγκομιδή, θα κυμανθούν στα 4€/κιλό. Η τιμή αυτή θεωρείται οριακή για το ισπανικό καταναλωτικό κοινό, καθώς έχει παρατηρηθεί οτι η εγχώρια ζήτηση μειώνεται όταν η τιμή ξεπερνάει τα 4 €.
Ένας ισχυρός παίκτης
Η Ισπανία αποτελεί μία πολύ ανεπτυγμένη αγορά στον τομέα του ελαιολάδου με μεγάλη συγκέντρωση, κάθετη ολοκλήρωση και ισχυρό ανταγωνισμό. Η είσοδος σε αυτή προϋποθέτει υψηλή ποιότητα σε συνδυασμό με ελκυστική τιμή, ανταγωνιστική προς αυτές που εφαρμόζουν οι Ισπανοί παραγωγοί και προς αυτές που εφαρμόζουν τρίτες χώρες- προμηθευτές, όπως η Τυνησία, το Μαρόκο και η Τουρκία.