Ελληνική Γεωργία Ενημέρωση|Εκπαίδευση|Συμβουλευτική
Σπήλιος Λ. Καταφυγιώτης, Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας – MSc Αγρομετεωρολογίας
Οι άμεσες ενισχύσεις αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο το 30% του γεωργικού εισοδήματος στην ΕΕ. Τα τελευταία χρόνια, σε περιόδους κρίσης, οι άμεσες ενισχύσεις μπορεί να ανέλθουν ακόμα και στο 60% του γεωργικού εισοδήματος.
Για να λάβει ένας γεωργός άμεσες ενισχύσεις καθώς και για να πληρωθούν όσα Μέτρα Αγροτικής Ανάπτυξης συνδέονται με εκτάσεις ή αφορούν ζώα, οφείλει να υποβάλλει στον ΟΠΕΚΕΠΕ, μία φορά το χρόνο, την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης.
Ταυτόχρονα, απαραίτητη προϋπόθεση για να δικαιούται κάποιος γεωργός άμεσες ενισχύσεις είναι να χαρακτηρίζεται ως ενεργός.
Ενεργός γεωργός θεωρείται αυτός που:
- έλαβε το 2015 άμεσες ενισχύσεις έως 5.000 ευρώ ή
- έλαβε το 2015 άμεσες ενισχύσεις άνω των 5.000 ευρώ και το ετήσιο ποσό των άμεσων ενισχύσεων είναι τουλάχιστον το 5% των συνολικών εσόδων, που αποκτήθηκαν από μη γεωργικές δραστηριότητες.
Οι Άμεσες Ενισχύσεις
Οι άμεσες ενισχύσεις που μπορεί να λάβει ένας δικαιούχους είναι:
Βασική Ενίσχυση
Για να λάβει κάποιος τη Βασική Ενίσχυση θα πρέπει να διαθέτει τα αντίστοιχα δικαιώματα ή να αποκτήσει δικαιώματα από το Εθνικό Απόθεμα.
Το Εθνικό Απόθεμα είναι χρήματα που έχουν παρακρατηθεί από το συνολικό προϋπολογισμό της Βασικής Ενίσχυσης σε εθνικό επίπεδο, με σκοπό να διατεθούν κατά προτεραιότητα σε γεωργούς νεαρής ηλικίας και σε γεωργούς που αρχίζουν τη γεωργική τους δραστηριότητα.
Πράσινη Ενίσχυση
Κάθε γεωργός που λαμβάνει Βασική Ενίσχυση, λαμβάνει επιπλέον και την Πράσινη Ενίσχυση, που ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 48% της Βασικής Ενίσχυσης, με την προϋπόθεση – εφόσον κατέχει έκταση μεγαλύτερη των 100 στρεμμάτων – να τηρεί κάποιες συγκεκριμένες γεωργικές πρακτικές που είναι επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον.
Συνδεδεμένες ενισχύσεις
Ο γεωργός ανάλογα με την καλλιέργεια ή τα ζώα που εκτρέφει, μπορεί να αιτηθεί τη χορήγηση ενισχύσεων που συνδέονται με το είδος της παραγωγής. Το ύψος της χρηματοδότησης δεν είναι σταθερό. Η ενίσχυση υπολογίζεται κάθε έτος ανάλογα με τις επιλέξιμες εκτάσεις και τον αριθμό των επιλέξιμων ζώων. Οι ενισχύσεις αυτές αφορούν τα παρακάτω προϊόντα:
- Βαμβάκι
- Ρύζι
- Σκληρό Σίτο
- Θηλυκά Βοοειδή
- Βιομηχανική τομάτα
- Πορτοκάλια χυμοποίησης
- Αίγες και προβατίνες ορεινών και μειονεκτικών περιοχών
- Αίγες και προβατίνες πεδινών περιοχών
- Όσπρια ανθρώπινης κατανάλωσης
- Πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή
- Σπόροι σποράς
- Σπαράγγια
- Μεταξοσκώληκες
- Ζαχαρότευτλα
- Ζώα που εκτρέφονται από γεωργούς που διέθεταν ειδικά δικαιώματα της προηγούμενης περιόδου και δεν δηλώνουν επιλέξιμες εκτάσεις
- Ροδάκινα προς χυμοποίηση
Ενισχύσεις για γεωργούς Μικρών Νησιών Αιγαίου Πελάγους
Οι γεωργοί που δραστηριοποιούνται στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους, εκτός Κρήτης και Εύβοιας, μπορούν μέσω της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης να αιτηθούν ενίσχυση για τις ακόλουθες καλλιέργειες:
- Ελαιώνες σε παραδοσιακές ζώνες υπό καλές συνθήκες παραγωγής
- Αμπέλια για την παραγωγή οίνου στις ζώνες παραδοσιακής παραγωγής
- Μαστίχα Χίου
- Πατάτα
- Φασόλι
- Τοματάκι Σαντορίνης
- Φάβα Σαντορίνης
- Δαμάσκηνα Σκοπέλου
- Αγκινάρα Τήνου
- Εσπεριδοειδή
- Γάλα με προορισμό την παραγωγή τυριού
- Κριθάρι Λήμνου
Ενίσχυση μικροκαλλιεργητών
Γεωργοί που λαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις κάτω από 1.250 € υπάγονται, εφ’ όσον το επιθυμούν, στο καθεστώς των μικροκαλλιεργητών, ώστε να μην υπόκεινται σε ελέγχους από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ενίσχυση γεωργών νεαρής ηλικίας
Τη δικαιούνται οι γεωργοί ηλικίας έως 40 ετών που:
- δημιουργούν για πρώτη φορά γεωργική εκμετάλλευση ή
- έχουν ήδη εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια των 5 ετών που προηγούνται της πρώτης υποβολής.
Αντιστοιχεί σε πληρωμή επιπλέον ποσού, ίσου με το 25% των δικαιωμάτων τους.
Η Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2016 πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 16 Μαΐου 2016.
Μαζί με την υποβολή της Ενιαίας Αίτησης ο ενδιαφερόμενος κάνει δήλωση καλλιέργειας/εκτροφής προς τον ΕΛΓΑ, για την ασφάλιση της παραγωγής, ενώ από τα στοιχεία της αίτησης αυτής, ενημερώνεται το Μητρώο Αγροτών και Εκμεταλλεύσεων.
Στη δήλωση καλλιέργειας/εκτροφής προς τον ΕΛΓΑ ο γεωργός επιλέγει έναν από τους 2 παρακάτω τρόπους για την καταβολή της ασφαλιστικής του εισφοράς:
- Να καταθέσει ο ίδιος το ποσό της οφειλής του απευθείας στον Λογαριασμό του ΕΛΓΑ ή
- Εξουσιοδοτεί τον ΕΛΓΑ να εισπράξει το ποσό της ασφαλιστικής του εισφοράς με χρέωση του τραπεζικού του λογαριασμού όταν πληρωθούν οι ενισχύσεις.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ! Όσοι νέοι σκοπεύουν να ενταχθούν στο Πρόγραμμα Νέων Γεωργών, το οποίο και αναμένεται να προκηρυχθεί εντός του 2016, θα πρέπει να έχουν υποβάλλει Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης.
Τρόποι υποβολής της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης
Η υποβολή μπορεί να γίνει με 2 τρόπους:
Μέσω των πιστοποιημένων φορέων A ή Β βαθμού
Πιστοποιημένοι φορείς από τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπάρχουν σε όλους τους Νομούς της χώρας και συνολικά ανέρχονται σε 367. Για την υποβολή των αιτήσεων μέσω των πιστοποιημένων φορέων καταβάλλεται το αντίστοιχο κόστος που ποικίλει από δικαιούχο σε δικαιούχο και από φορέα σε φορέα.
Ατομικά, με ηλεκτρονική υποβολή μέσω της ιστοσελίδας του ΟΠΕΚΕΠΕ
Αυτή η διαδικασία είναι ΔΩΡΕΑΝ. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί μόνος του ή με τη βοήθεια κάποιου γνωστού του και με υποστήριξη από την αρμόδια υπηρεσία (help – desk) του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. να καταθέσει την δήλωσή του ηλεκτρονικά.
ΔΕΝ μπορούν ωστόσο να καταθέσουν ηλεκτρονική αίτηση όσοι διαθέτουν ζωικό κεφάλαιο.
Για την υποβολή της on-line αίτησης ο γεωργός εισέρχεται στην κεντρική σελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ www.opekepe.gr και επιλέγει κατά σειρά:
- «Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης»
- «Εγγραφή στην on-line εφαρμογή υποβολής ΕΑΕ»
- «Για άμεση χρήση της on-line εφαρμογής υποβολής ΕΑΕ 2016»
Καθυστέρηση υποβολής – Μείωση ενισχύσεων
Όπως τονίστηκε παραπάνω, η προθεσμία για την εμπρόθεσμη υποβολή των αιτήσεων είναι η 16η Μαΐου 2016.
Αιτήσεις ωστόσο θα γίνονται δεκτές από τον ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι τις 10 Ιουνίου 2016, αλλά για κάθε εργάσιμη ημέρα καθυστερημένης υποβολής, ο γεωργός χάνει 1% της ενίσχυσης για την οποία θα κριθεί δικαιούχος και 3% από την αξία των δικαιωμάτων που αιτείται να του χορηγηθούν.
Μετά τις 10 Ιουνίου 2016 καμία αίτηση δε γίνεται δεκτή και κατά συνέπεια ο γεωργός δεν μπορεί να λάβει καμία οικονομική ενίσχυση.
Σε περίπτωση που κάποιος γεωργός θέλει να διορθώσει την δήλωση που έχει ήδη καταθέσει, υπάρχει η δυνατότητα τροποποιήσεων μέχρι τις 10 Ιουνίου. Το ίδιο ισχύει και για όσους παραγωγούς επιλέξουν τη διαδικασία της online αίτησης.
Όσο λοιπόν νωρίτερα καταθέσει κάποιος την Αίτησή του, τόσο περισσότερος χρόνος υπάρχει για τη διόρθωση πιθανών σφαλμάτων.
Πριν ξεκινήσω τη διαδικασία υποβολής της αίτησης
Συγκέντρωση δικαιολογητικών
Για την υποβολή της Αίτησης είναι απαραίτητα μεταξύ άλλων τα παρακάτω:
- Ενοικιαστήρια, τίτλοι κυριότητας, Ε9 κλπ
- Τιμολόγια και ετικέτες σπόρων (για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις)
- Φωτοτυπία ταυτότητας και πρώτης σελίδας βιβλιαρίου τράπεζας
Επίσης, είναι σημαντική η συνεργασία με μελετητές γεωπόνους, όταν υπάρχει συμμετοχή σε γεωργοπεριβαλλοντικά προγράμματα
Πριν ξεκινήσετε να κάνετε τη δήλωση σκεφτείτε και σημειώστε πρόχειρα τις ενισχύσεις για τις οποίες μπορείτε να είστε δικαιούχος (βασική ενίσχυση, πρασίνισμα, συνδεδεμένη, γεωργού νεαρής ηλικίας κλπ)
Μεγάλη προσοχή στην περιφέρεια που ανήκει το κάθε αγροτεμάχιο
Είναι γνωστό ότι η χώρα, στο πλαίσιο της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής έχει χωριστεί σε 3 Περιφέρειες:
- Αρόσιμες εκτάσεις
- Μόνιμες καλλιέργειες
- Βοσκότοπους
Κάθε αγροτεμάχιο έχει ενταχθεί σε μια από τις τρεις παραπάνω κατηγορίες και με βάση αυτό έχουν βγει και τα αντίστοιχα δικαιώματα.
Η σημερινή χρήση ενός αγροτεμαχίου ΔΕΝ καταδεικνύει απαραίτητα την περιφέρεια στην οποία έχει ενταχθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ το συγκεκριμένο αγροτεμάχιο.
Δεν πρέπει λοιπόν να συγχέουμε την χρήση ενός αγροτεμαχίου με την περιφέρεια στην οποία ανήκει.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Ένα αγροτεμάχιο έχει ενταχθεί στην περιφέρεια των αρόσιμων και σήμερα ο παραγωγός το καλλιεργεί με αμπέλια. Τι δικαιώματα ενεργοποιεί αυτό;
Ενεργοποιεί δικαιώματα αρόσιμων και μόνο!
Ο παραγωγός που δηλώνει ένα αγροτεμάχιο, μπορεί να ενεργοποιήσει δικαιώματα που ανήκουν στην ίδια με αυτό περιφέρεια. Σε περίπτωση που ο παραγωγός έχει δικαιώματα σε διαφορετική περιφέρεια, τότε ΔΕΝ τα ενεργοποιεί!
Για τον παραπάνω λόγο χρειάζεται προσοχή σε ενοικιαζόμενα αγροτεμάχια: ο παραγωγός που τα μισθώνει για πρώτη φορά, πρέπει να γνωρίζει σε ποια περιφέρεια είναι ενταγμένα για να μη βρεθεί προ δυσάρεστων εκπλήξεων τη στιγμή των πληρωμών.
Ένα βήμα πριν την υποβολή της αίτησης
Πριν υποβάλλω οριστικά τη δήλωσή μου την ξαναδιαβάζω και κάνω ένα γρήγορο έλεγχο με την προβολή των συγκεντρωτικών στοιχείων της εκμετάλλευσης (φυτικό και ζωικό)
- Έχω βάλει σε όλα τα αγροτεμάχια που δικαιούνται συνδεδεμένη ενίσχυση, το αντίστοιχο «ναι» στα αιτήματα λήψης ενισχύσεων;
- Έχω βάλει τις παράλληλες δράσεις που πρέπει, για αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα, στα σωστά αγροτεμάχια;
- Επισυνάφθηκαν όλα τα απαιτούμενα παραστατικά;
- Δηλώθηκαν όλα τα αγροτεμάχια; Μήπως ξεχάστηκε κάποιο; Μήπως δε διαγράφηκε κάποιο που δεν υπάρχει φέτος;
- Δηλώθηκαν οι σωστές καλλιέργειες και ποικιλίες;
- Το ζωικό κεφάλαιο δηλώθηκε σωστά; Μήπως μπήκε σε λάθος κατηγορίες;
Οι γεωργοί που υποβάλλουν Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης μέσω φορέα υποβολής, θα πρέπει να ζητούν αντίγραφο ολόκληρης της δήλωσης το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει οπωσδήποτε τους χάρτες. Θα πρέπει να διαβάζουν προσεκτικά το αντίγραφο προς επιβεβαίωση όλων των στοιχείων που έχουν δηλώσει. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιος γεωργός δεν έλαβε την ενίσχυση που δικαιούταν γιατί δεν είχε συμπληρωθεί σωστά η αίτησή του.
Τέλος, καταχωρίστε σωστά το κινητό σας τηλέφωνο. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα σας στέλνει χρήσιμες ενημερώσεις για τις πληρωμές σας και άλλα θέματα που σας αφορούν.
Οι πιο συνηθισμένες «παρατυπίες» που εντοπίζονται κατά τους ελέγχους του ΟΠΕΚΕΠΕ
Αγροτεμάχια
Λάθος θέση αγροτεμαχίου.
Λάθος εντοπισμός οδηγεί σε εξαίρεση του αγροτεμαχίου από τις πληρωμές.
Μη επιλέξιμα μέρη αγροτεμαχίου (κτίσματα, δρόμοι, δέντρα εντός της δηλωθείσας έκτασης).
Μη επιλέξιμα στοιχεία που έχουν περιληφθεί στη δηλωθείσα έκταση αφαιρούνται και επιφέρουν κυρώσεις στον παραγωγό.
Άλλη καλλιέργεια από αυτή που έχει δηλωθεί.
Αν βρεθεί άλλη καλλιέργεια από αυτή που έχει δηλωθεί, ο παραγωγός έχει μειώσεις, ιδιαιτέρως αν η έκταση έχει δηλωθεί για συνδεδεμένες ενισχύσεις.
Ζωικό κεφάλαιο
Απουσία σήμανσης (χωρίς σκουλαρίκια)
Ζώα που δε φέρουν σήμανση, δεν είναι επιλέξιμα για ενίσχυση. Η απουσία σήμανσης επιφέρει επιπλέον και κυρώσεις Πολλαπλής Συμμόρφωσης.
Μη ορθή ενημέρωση μητρώου αιγοπροβάτων
Λάθος εντοπισμός σταβλικής εγκατάστασης.
Ο λάθος εντοπισμός της σταβλικής εγκατάστασης οδηγεί σε αποκλεισμό από τις επιδοτήσεις του ελεγχόμενου έτους.
Μη τήρηση δελτίων μεταβολών και παραστατικών απωλειών.
Έλλειψη παραστατικών μπορεί να επιφέρει μειώσεις, λόγω μη δικαιολόγησης της απουσίας από το κοπάδι των ζώων που έχουν απομακρυνθεί για διάφορους λόγους.
Πολλαπλή Συμμόρφωση
Μη τήρηση μητρώου εισροών εκροών.
Μη τήρηση ημερολογίου εργασιών
Μη τήρηση διαδικασιών έγκρισης χρήσης υδάτων
Ελλείψεις στην αναγνώριση και καταγραφή ζώων
Μη ορθή διαχείριση αποβλήτων
Λίπανση σε ευπρόσβλητες ζώνες νιτρορύπανσης
